Askere henüz gidecekler veya yeni gidenler askeriye içerisindeki rütbelerin önemine az çok kulaktan aşinadır. Biraz da kurumun içine girildiğinde rütbelerin öneminin sanıldığından çok daha önemli olduğu anlaşılır. Askeri rütbeler ve görevleri kıdem sıralamasına göre belirlenir. Sadece bir alt veya üst rütbede olmak değil; aynı rütbe içerisinde geçirilen yıllar da büyük öneme sahiptir.
Rütbeli askerler, subay ve astsubaylar, olağanüstü durumlar olmadığı müddetçe belirli yıllarda otomatik olarak rütbe atlarlar. Askeri rütbeler için belirlenmiş yıl süreleri mevzuat doğrultusunda ilerletilir. Astsubaylar ve subaylar için farklı rütbeler ve görev süreleri uygulanır.
Elbette her rütbeye sahip askerin, kendisine uygun olarak askeri malzeme kullanması gerekir. Astsubay rütbeleri kola, subay rütbeleri ise omza takılan apoletler yardımıyla anlaşılır. Böylece birlik içerisindeki herkes rütbeli bir askerin hangi rütbede olduğunu anlayarak ona göre hitapta bulunabilir.
Astlar, üstlerine daima komutanım diye hitap etmek zorundadır. Bu, aynı rütbe içerisindeki daha kıdemli olanlar için de geçerli bir durumdur. Bu sebeple de TSK rütbeler sıralaması herkesçe bilinmelidir. Üstler ise astlarına, isim ve rütbesiyle birlikte hitap etmelidirler. Bu, askeri düzen ve disiplinin bir gerekliliğidir.
Kışla, karakol veya birlik içerisinde farklı rütbelere sahip komutanlarla karşılaşılabilir. Bunların sahip olduğu askeri rütbeler ve görevleri bilindiğinde, herhangi bir sorun yaşanmadan görev süresi başarıyla tamamlanabilir. Sahip olunan askeri malzeme ürünleri de bu sebeple büyük öneme sahiptir. Askerlik görevini yaparken alınan rütbeler için bile semboller bulunur. Böylelikle o kişi, sahip olduğu rütbeyle astlarının düzen ve disiplininden sorumlu ve yetkili hale gelir.
En Yüksek Askeri Rütbe
Birlikler içerisindeki en yüksek askeri rütbe orgeneraldir. Orgeneral rütbesinin içinde de kıdemler ve görevlerine ast-üst ilişkisi bulunabilir. Ülkemizdeki en yüksek kıdeme sahip komutan ise Genel Kurmay Başkanıdır. Bunun altında yer alan; Kara, Deniz ve Hava Kuvvet komutanları ile Sahil Güvenlik ve Jandarma Genel komutanları da Orgeneral rütbesine sahip üst komutanlardır.
Askeriyenin merkez teşkilatında yer alan generaller dışında; taşra birliklerde de orgeneraller bulunur. Farklı illerimizde merkezli konuşlanmış olan 1, 2, 3 ve 4. Ordu komutanları da orgeneral rütbesine sahiptir.
Bunun altında yer alan askeri rütbe sıralaması küçükten büyüğe doğru yapılmalıdır. Rütbesinde kolunda takılı olan rütbeler şöyle sıralanır:
- Onbaşı (zorunlu askerlik görevini yapanlara verilir)
- Çavuş (zorunlu askerlik görevini yapanlara verilir)
- Uzman onbaşı (sözleşmeli profesyonel askerlik rütbesidir)
- Uzman çavuş (sözleşmeli profesyonel askerlik rütbesidir)
- Astsubay (Astsb.) Çavuş
- Astsb. Kıdemli (Kd.)Çavuş
- Astsb. Üstçavuş
- Astsb. Kd. Üstçavuş
- Astsb. Başçavuş
- Astsb. Kd. Başçavuş
Rütbe sembolleri omuzda takılı olan subaylar içinse askeri rütbeler şu şekilde listelenebilir:
- Asteğmen
- Teğmen
- Üsteğmen
- Yüzbaşı
- Binbaşı
- Yarbay
- Albay
General sıfatına sahip en yüksek askeri rütbe sıralaması ise:
- Tuğgeneral (Tugay seviyesinde)
- Tümgeneral (Tümen seviyesinde)
- Korgeneral (Kolordu seviyesinde)
- Orgeneral (Ordu seviyesine)
- Genel Kurmay Başkanı
- Mareşal (Bu unvanı en son Fevzi Çakmak ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk almıştır)
Hangi seviyede olursa olsun, tüm askeri personel sahip olduğu rütbeyi bir sembolle göstermelidir. Bu, ast üst ilişkisinin yürütülmesi açısından hayati bir öneme sahiptir. Bunun için de kola veya omza takılan apoletler kullanılır. Askeri malzeme mağazalarında her rütbeye ait semboller bulunabilir.